68% wyborców PiS nie pracuje? To manipulacja

W sieci krążą wpisy, według których aż 68% wyborców PiS „nie pracuje”. Teza szybko podzieliła internautów – jedni uznali ją za trafną obserwację, inni za manipulowanie danymi. Jak jest naprawdę? Sięgamy do oficjalnych danych. 

Autor posta zamieszczonego na platformie X posłużył się pozornie precyzyjną, a w istocie bardzo niejasną informacją. Nie wskazał żadnego źródła, co od razu wytknęli mu internauci, ani nie wyjaśnił, kogo właściwie zalicza do osób „niepracujących”. 

Wpis opublikowany na X 26 sierpnia 2025 roku zdobył ponad 200 tysięcy wyświetleń, ponad 3 tysiące polubień i 672 komentarze. To samo stwierdzenie pojawiło się też na Wykopie i Facebooku.

W odpowiedzi na prośbę o źródło autor wpisu powołał się na badania CBOS-u z czerwca i lipca 2023 roku. Traktowanie tych danych jako aktualnych może wprowadzać w błąd. Jednocześnie z innej jego wypowiedzi wynika, że do kategorii „niepracujących” zaliczył bardzo różne grupy: bezrobotnych, emerytów, rencistów czy osoby zajmujące się domem. Takie zestawienie jest mylące – łączy w jedną kategorię osoby w zupełnie odmiennych sytuacjach życiowych i zawodowych, co zniekształca obraz poparcia dla PiS.

Co mówią dane

Z publicznie dostępnego komunikatu CBOS-u (Nr 98/2023), opartego na zagregowanych wynikach dwóch badań, do których odwołuje się autor wpisu, wynika, że odsetek wyborców PiS niepracujących zarobkowo wynosi 61%, a nie 68%.

Należy też pamiętać, że w tej kategorii mieszczą się m.in. emeryci (osoby, które wcześniej pracowały) czy renciści (osoby trwale niezdolne do pracy). Samych bezrobotnych wśród wyborców PiS jest 2%.

Fragment komunikatu CBOS-u z 2023 roku ilustrujący przynależność do grup społecznych i zawodowych wśród wyborców PiS

Na czym polega ta manipulacja?

Wpis mógł wprowadzać w błąd, ponieważ jego autor zaliczył do jednej kategorii osoby w zupełnie różnych sytuacjach życiowych: bezrobotnych, emerytów, rencistów czy zajmujących się domem. Każda z tych grup ma odmienny status społeczny i zawodowy. Brak doprecyzowania sprawia, że wpis sugeruje istnienie masowego bezrobocia wśród wyborców PiS, podczas gdy według komunikatu CBOS-u z 2023 roku bezrobotni stanowili jedynie 2% elektoratu tej partii.

Co więcej, dane liczbowe podane we wpisie są zawyżone. W badaniach CBOS-u odsetek wyborców PiS niepracujących zarobkowo to 61%, a nie 68%. 

Oprócz tego autor wpisu początkowo nie podał źródła swoich danych, co utrudniało ich weryfikację – zwłaszcza tym, którzy nie zapoznali się z późniejszą dyskusją w komentarzach.

Podsumowując, wpis stworzył mylny obraz, jakoby większość wyborców PiS była bezrobotna, podczas gdy w rzeczywistości są to głównie emeryci i osoby nieaktywne zawodowo z innych powodów (np. renciści). 

  • Italianistka i studentka kierunku Język i Społeczeństwo, gdzie zajmuje się analizą komunikacji i dyskursów społecznych. Dziennikarskie szlify zdobywała podczas stażu w Gazzetta Italia. W Pravdzie pisze artykuły fact-checkingowe, a po godzinach muzykuje i zanurza się w świat popkultury.

Stowarzyszenie Pravda to niezależna organizacja zajmująca się weryfikacją informacji i edukacją medialną.
Picture of Magdalena Grochocka
Magdalena Grochocka
Italianistka i studentka kierunku Język i Społeczeństwo, gdzie zajmuje się analizą komunikacji i dyskursów społecznych. Dziennikarskie szlify zdobywała podczas stażu w Gazzetta Italia. W Pravdzie pisze artykuły fact-checkingowe, a po godzinach muzykuje i zanurza się w świat popkultury.