Na początku maja 2025 roku kardynał Robert Prevost został wybrany 267. papieżem i przyjął imię Leon XIV. W przestrzeni medialnej pojawiły się spekulacje na temat jego poglądów społecznych, między innymi aborcji, tożsamości płciowych i społeczności LGBTQ+. Co naprawdę powiedział nowy papież? Sprawdzamy.
„Papież Leon XIV, jeszcze jako Robert Prevost: Promowanie ideologii gender jest mylące, bo tworzy płcie, które nie istnieją” – napisał na platformie X dziennikarz Wojciech Sumliński.
Inny zasięgowy post, który zgromadził ponad pół miliona wyświetleń, przypisuje nowemu papieżowi między innymi następujące słowa: „Wspieranie przekonań i praktyk sprzecznych z Ewangelią, takich jak homoseksualny styl życia czy alternatywne rodziny z partnerami tej samej płci i ich adoptowanymi dziećmi, jest niezgodne z nauką Kościoła” oraz „Aborcja to zamierzone zabójstwo niewinnego życia, a my, jako Kościół, musimy stać na straży godności ludzkiego życia od poczęcia”. Ponadto papież miał poruszyć tematy związane z potrzebą otwarcia Kościoła na dialog w ramach wierności Ewangelii oraz kwestię klerykalizacji kobiet.
Rzekome przekonania papieża Leona XIV szeroko opisywały również media na całym świecie, np. Newsweek, The New York Times i argentyński portal Infobae. W Polsce artykuły opisujące poglądy nowego papieża pojawiły się m.in. na portalach TVN24, TVP Info i Rzeczpospolita.
„Promowanie ideologii gender”
Informacja podana we wpisie Sumlińskiego jest nieweryfikowalna. Nie istnieją pierwotne źródła potwierdzające, że papież faktycznie wypowiedział słowa: „Promowanie ideologii gender jest mylące, bo tworzy płcie, które nie istnieją”.
Cytat pochodzi prawdopodobnie z 2016 roku i został przypisany Robertowi Prevostowi, wówczas biskupowi peruwiańskiej diecezji Chiclayo, przez gazetę Diario Correo. Słowa te miały być reakcją na próbę wprowadzenia przez peruwiański rząd programu edukacji seksualnej w szkołach.
Warto zaznaczyć, że według Catholic News Agency Konferencja Episkopatu Peru aktywnie uczestniczyła w kampanii przeciwko temu programowi – przypuszczalnie włączył się w nią również Prevost, którego papież Franciszek mianował biskupem Chiclayo w 2015 roku.
Temat ten weryfikował również amerykański portal fact-checkingowy Snopes oraz chilijska platforma Fast Check.
„Homoseksualny styl życia niezgodny z nauką Kościoła”
Według innego użytkownika platformy X, Leon XIV miał powiedzieć, że:
Wspieranie przekonań i praktyk sprzecznych z Ewangelią, takich jak homoseksualny styl życia czy alternatywne rodziny z partnerami tej samej płci i ich adoptowanymi dziećmi, jest niezgodne z nauką Kościoła.
Nie ma dowodów, że Leon XIV kiedykolwiek użył dokładnie tych słów. Istnieje jednak nagranie sprzed 12 lat, w którym Robert Prevost czyta fragment swojego przemówienia wygłoszonego podczas XIII Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów w 2012 roku. To najprawdopodobniej do tego wystąpienia odnosi się autor wpisu. Tak brzmiały słowa przyszłego papieża [tłumaczenie własne – Pravda]:
Zachodnie media masowe są niezwykle skuteczne w budzeniu wśród społeczeństwa ogromnej sympatii dla przekonań i praktyk sprzecznych z Ewangelią, takich jak aborcja, homoseksualny styl życia, eutanazja […]. Zwróćmy uwagę, jak pozytywnie są dziś przedstawiane w programach telewizyjnych i w kinie alternatywne rodziny, składające się z partnerów tej samej płci oraz ich adoptowanych dzieci.
Warto zaznaczyć, że w 2023 roku agencja prasowa Catholic News Service zapytała Prevosta, czy jego poglądy z 2012 roku uległy zmianie. Duchowny odpowiedział, że „wiele się zmieniło”, i podkreślił, że Kościół powinien być bardziej otwarty i gościnny. Zaznaczył przy tym, że doktryna Kościoła nie uległa zmianie.
Podczas audiencji dla korpusu dyplomatycznego 16 maja 2025 roku papież Leon XIV powiedział, że:
Zadaniem osób odpowiedzialnych za sprawowanie władzy jest podejmowanie starań na rzecz budowania harmonijnych i pokojowych społeczeństw obywatelskich. Można to osiągnąć przede wszystkim poprzez inwestowanie w rodzinę, opartą na trwałym związku mężczyzny i kobiety […]”.
„Aborcja to zabójstwo”
Według autora omawianego wpisu papież miał również powiedzieć, że „aborcja to zamierzone zabójstwo niewinnego życia, a my, jako Kościół, musimy stać na straży godności ludzkiego życia od poczęcia”. Także w tym przypadku nie ma dowodów, że są to dokładne słowa Leona XIV, jednak wydają się one zgodne z jego innymi wypowiedziami.
Podczas audiencji dla korpusu dyplomatycznego papież powiedział:
Ponadto nikt nie może uchylać się od wspierania takich działań, które chronią godność każdej osoby, zwłaszcza tych najsłabszych i bezbronnych: od nienarodzonego dziecka po osobę starszą, od chorego po bezrobotnego, niezależnie od tego, czy jest obywatelem, czy imigrantem.
Święcenia kobiet
Kolejny przytoczony przez autora omawianego wpisu cytat dotyczy zezwolenia na wykonywanie posługi duszpasterskiej przez kobiety. „Klerykalizacja kobiet nie rozwiąże problemów Kościoła, a może nawet stworzyć nowe” – miał powiedzieć papież Leon XIV.
Rzeczywiście, podobne słowa padły z ust Roberta Prevosta w 2023 roku. Tak brzmiała jego pełna wypowiedź [tłumaczenie własne – Pravda]:
Święcenia kobiet niekoniecznie rozwiązują problem ‒ mogą stworzyć nowy. Być może powinniśmy na przywództwo, władzę, autorytet i posługę w Kościele spojrzeć z uwzględnieniem różnych perspektyw, jakie mogą wnieść do życia Kościoła zarówno kobiety, jak i mężczyźni. To nie jest tak, że skoro w społeczeństwie kobiety mogą pełnić różne role przywódcze, to automatycznie oznacza to, że w Kościele powinno być tak samo.
Podsumowanie
Choć w mediach społecznościowych pojawiło się wiele wypowiedzi przypisywanych papieżowi Leonowi XIV, analiza dostępnych źródeł nie potwierdza, że nowy papież faktycznie użył wszystkich cytowanych słów. W większości są one parafrazami lub interpretacjami wypowiedzi Roberta Prevosta sprzed lat, zanim został papieżem.
