„Masz SUV-a? No to go stracisz. Nie będziesz miał nic i będziesz szczęśliwy” – napisał kilka miesięcy temu pewien internauta. W swoim wpisie udostępnił zawiadomienie o możliwości przejęcia przez wojsko jego prywatnego samochodu, które ponoć otrzymał. Sprawdźmy, czy faktycznie jest się czym martwić.
Niepokojące pismo
Na profilu na platformie X w kwietniu 2024 r. pojawił się wpis o treści: „Masz SUV-a? No to go stracisz. Nie będziesz miał nic i będziesz szczęśliwy…ciekawe czy będzie tego rodzaju pism więcej…coś sie szykuje…”. Autor posta załączył do niego fotografię dokumentu od lokalnego urzędu miejskiego, który dotyczy przeznaczenia prywatnego samochodu na rzecz 11 Pułku Logistycznego. W piśmie poinformowano o dokładnym miejscu dostarczenia samochodu w razie ogłoszenia mobilizacji lub wojny.
Wpis wraz ze zdjęciem dokumentu stał się viralem na platformie X. Do dnia 18 października 2024 roku wyświetlono go prawie 908 tysięcy razy. Zebrał on również 2 tysiące polubień oraz ponad 800 komentarzy. „Też mi nowość”,„to normalna procedura od dawien dawna” – pisali użytkownicy platformy X. Część z nich zwróciła uwagę na fakt, że zawiadomienia tego typu są standardową procedurą wojskową.
Czy to prawda?
W zawiadomieniu powołano się na kilka ustaw. Jedną z nich jest Kodeks postępowania administracyjnego, a dokładniej art. 61 § 4. Reguluje on obowiązek zawiadomienia o wszczęciu postępowania z urzędu wszystkich osób będących stronami w danej sprawie. W dokumencie wspomniano również o art. 628 i 630 Ustawy z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny. Przepisy te faktycznie istnieją i zawierają przepisy związane z m.in. przekazaniem prywatnego pojazdu do użytku przez wojsko.
Dalej czytamy, że odbiorca zawiadomienia powinien dostarczyć swój pojazd do Jednostki Wojskowej 2649 przy ul. Żarskiej w Żaganiu. Postanowiliśmy sprawdzić, czy to miejsce istnieje na mapie. Zostaliśmy przekierowani na stronę internetową 11 Batalionu Remontowego o numerze 2649. Jednostka ta wykonuje zadania związane z zabezpieczaniem technicznym jednostek wojskowych. Za pomocą Biuletynu Informacji Publicznej sprawdziliśmy też Urząd Miejski w Międzyrzeczu. On także jest prawdziwą instytucją.
To żadna nowość
Zgodnie z art. 628 i 630 Ustawy z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny na urzędy i instytucje państwowe, przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, a także osoby fizyczne może być nałożony obowiązek świadczeń rzeczowych, polegających na oddaniu do używania posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych na cele przygotowania obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych, likwidacji ich skutków oraz zarządzania kryzysowego. Wspomnianym świadczeniem rzeczowym mogą być posiadane przez osoby fizyczne środki transportowe, w tym także samochody. Art. 630 zawiera przepisy umożliwiające wydanie przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) decyzji administracyjnej o przeznaczeniu nieruchomości lub rzeczy ruchomej na cele świadczeń rzeczowych, w tym planowanych do wykonania w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny. Warto podkreślić, iż w stosunku do takich decyzji stronie, czyli właścicielowi danego środka transportu, przysługuje ścieżka odwoławcza przewidziana dla każdej decyzji administracyjnej.
W przypadku istnienia prawomocnej decyzji o przeznaczeniu nieruchomości lub rzeczy ruchomej na cele świadczeń rzeczowych, wezwania do spełnienia tego świadczenia dokonuje wójt (burmistrz, prezydent miasta) w trybie art. 631 ustawy o obronie Ojczyzny. Wezwanie takie jest ostateczne i na nie przysługuje na nie odwołanie
Procedurę nakładania obowiązku świadczeń rzeczowych na rzecz obronności państwa opisano w Ustawie z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenia rzeczowe w formie uregulowanej przez w ten dokument obowiązywały przez 55 lat. W nowej Ustawie z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny podtrzymano tę procedurę, co oznacza, że zasady nie zmieniły się od ponad 50 lat.
Nie zostawią cię z pustymi rękami
Co dzieje się, gdy zostajemy zawiadomieni o potrzebie oddania swojego pojazdu na rzecz wojska? W art. 633 ustawy o Obronie Ojczyzny można przeczytać, że „biorący ponosi zwykłe koszty i inne ciężary związane z utrzymaniem przedmiotu świadczenia, a poczynione przez niego wydatki lub nakłady na przedmiot świadczenia nie podlegają zwrotowi”. Ponadto w art. 634 tej samej ustawy znajdziemy informację o wynagrodzeniu dla osób, które oddały swój samochód wojsku. Jest ono wypłacane w postaci ryczałtu „w wysokości odpowiadającej szkodzie poniesionej wskutek jego dostarczenia oraz stawce jego amortyzacji”. Dodatkowo, w art. 633 widnieje zapis, że samochód musi wrócić do właściciela w takim samym stanie technicznym, w jakim dana jednostka wojskowa go otrzymała.
Gwarancja rekompensaty
Tweet informujący o rzekomej stracie prywatnego pojazdu przekazuje fałszywe informacje, ponieważ przepisy jasno określają, że wojsko jest zobowiązane zwrócić auto właścicielowi. Co więcej, osoba, do której należy zabrany przez siły obronne pojazd, może ubiegać się o rekompensatę. Wszystkie koszta związane z użytkowaniem samochodu pokrywa jednostka wojskowa, która go wykorzystuje. To oznacza, że właściciel nie ponosi żadnych strat finansowych ani technicznych w wyniku oddania wojsku prywatnego pojazdu.
