Czyżby w końcu odnaleziono ideał antyszczepionkowców: przykład społeczeństwa, w którym żyją same nieszczepione, a zdrowe dzieci? Internet twierdzi, że potomstwo Amiszów jest wolne od chorób przewlekłych. Sprawdziliśmy, czy statystyki rzeczywiście przemawiają na korzyść tej wieści.
We wrześniu 2024 roku jeden z użytkowników X podał dalej nagłówek artykułu, z którego wynika, że dzieci Amiszów zostały oficjalnie uznane za „najzdrowsze dzieci na świecie”, ponieważ nie przyjmują szczepionek światowych koncernów farmaceutycznych. Potwierdzić to miało nowe badanie, wskazujące, że są one wolne od chorób przewlekłych, które dotykają inne dzieci na świecie.
Na dzień 16 października 2024 roku wpis został wyświetlony ponad 60 tys. razy. Zyskał też co najmniej tysiąc polubień i niemal sto komentarzy. Ponad 500 użytkowników platformy udostępniło go dalej.
Badanie, które nie istnieje
We wpisie nie podano źródła udostępnianej informacji. Ze względu na podobieństwo zdjęcie może pochodzić z artykułu na portalu The People’s Voice, zatytułowanego „Amish Officially Declared ‘World’s Healthiest Children’ After Rejecting Big Pharma Vaccines” (ang. Amisze oficjalnie ogłoszeni „najzdrowszymi dziećmi świata” po odrzuceniu szczepionek Big Pharmy). W tekście powołano się na badanie Steve’a Kirscha z Vaccine Safety Research Foundation. Nie zostało ono jednak przeprowadzone zgodnie z metodologią naukową.
Jak wskazuje litewski portal fact-checkingowy Delfi, Kirsch twierdził, że rozmawiał z grupą Amiszy, która zgłosiła tylko pięć zgonów z powodu COVID-19. Obliczył więc, że „wskaźnik śmiertelności z powodu COVID-19 w społecznościach Amiszów jest 90 razy niższy” niż w pozostałej części Ameryki. W tej samej wypowiedzi oświadczył również, nie podając żadnego uzasadnienia, że dzieci Amiszów nie cierpią na takie schorzenia jak cukrzyca, autyzm, rak czy choroby autoimmunologiczne.
The People’s Voice (wcześniej znana również jako NewsPunch oraz Your News Wire) to strona, której wielokrotnie udowodniono rozpowszechnianie fałszywych informacji. Raport BuzzFeed News wykazał, że NewsPunch było drugim największym źródłem fałszywych informacji popularnych na Facebooku w 2017 roku. Analiza Instytutu Poyntera z czerwca 2018 roku udowodniła, że podmioty akredytowane przez IFCN (ang. International Fact-Checking Network, pl. Międzynarodowa Sieć Fact-Checkingu) takie jak Snopes, FactCheck.org, PolitiFact czy Associated Press zdementowały wiadomości z NewsPunch ponad 80 razy – i to tylko w latach 2017-2018.
Podsumowując, twierdzenie o tym, że dzieci Amiszów są najzdrowsze na świecie z powodu odrzucenia szczepień uznajemy za fałszywe ze względu na brak naukowego uzasadnienia tej hipotezy.
Brak kluczowych danych
Amisze to nazwa wspólnoty religijnej, która z zasady odrzuca nowoczesne technologie i preferuje życie w izolacji od reszty społeczeństwa. Rezygnacja z lwiej części zdobyczy cywilizacyjnych nie musi oznaczać jednak, że dzieci Amiszów nie są szczepione. Naukowcy regularnie analizują ten problem, dochodząc do różnych wniosków.
W badaniu przeprowadzonym w 2007 roku, w którym uczestniczyło 359 rodziców pochodzących spośród Amiszów, tylko 14% z nich zgłosiło, że żadne z ich dzieci nie było zaszczepione. Kolejne badanie, przeprowadzone w 2017 roku, objęło 84 rodziców i wykazało, że 97% z nich zaakceptowało przynajmniej niektóre szczepienia dla dzieci.
Dzieci Amiszów też chorują
Nie jest też prawdą, że wśród Amiszów nie występują choroby przewlekłe, do których można zaliczyć np. cukrzycę.
W 2013 roku w czasopiśmie „Diabetes” opublikowano badanie Alana Shuldinera „Porównanie BMI i aktywności fizycznej między dziećmi Starego Zakonu Amiszów a dziećmi spoza społeczności Amiszów”, z którego wynika, że dzieci Amiszów rzeczywiście są nieco mniej narażone na rozwój cukrzycy. Nie dzieje się tak dlatego, że nie są szczepione – przyczyną tego stanu rzeczy jest fakt, że prowadzą aktywny tryb życia, co zmniejsza ryzyko wystąpienia nadwagi lub otyłości.
Niektóre dzieci Amiszów cierpią na autyzm. Badanie Międzynarodowego Towarzystwa Badań nad Autyzmem z 2010 roku wykazało, że częstotliwość występowania autyzmu w społecznościach Amiszów wynosiła 1 na 271 dzieci. Było to mniej w porównaniu do ogólnej częstotliwości występowania tego zaburzenia w USA, która w tamtym czasie wynosiła 1 na 91 dzieci. Liczba nie była jednak zerowa.
Społeczność Amiszów ucierpiała również podczas pandemii COVID-19. Badanie opublikowane w czerwcu 2021 roku w „Journal of Religion and Health” udowodniło, że podczas gdy w Stanach Zjednoczonych wskaźnik zgonów malał, to wśród Amiszów wciąż utrzymywał się na wysokim poziomie.
Jak napisano w wynikach badania z 2015 roku „Modelowanie transmisji odry wśród Amiszów w Ameryce Północnej oraz potencjalne sposoby reakcji na wybuch epidemii”, do rozwoju chorób zakaźnych w społecznościach Amiszów przyczyniają się m.in. mniejsza popularność korzystania z rutynowej i profilaktycznej opieki zdrowotnej, zależność od zasobów naturalnych oraz nacisk na rytuały zbiorowe.
Tematem Amiszów zajmowały się również inne organizacje i redakcje fact-checkingowe w Polsce. Demagog przeanalizował film, który stara się przekonać odbiorców, że dzieci Amiszów są zdrowsze ze względu na brak szczepień. Tymczasem Fakenews.pl sprawdził artykuł ze strony Tajne Archiwum Watykańskie pt. „Przyczyną autyzmu są szczepienia. Dowód: u nieszczepiących się amiszów nie ma autyzmu”.
