Wojciech KazimierczakW internecie coraz częściej pojawiają się wpisy mające jeden cel – wzbudzić niechęć do uciekających przed wojną Ukraińców. Według antyukraińskich narracji otrzymują oni zbyt duże ulgi, zbierają dzieciom miejsca w przedszkolach i są traktowani „lepiej niż Polacy”. Jakkolwiek irracjonalnie brzmią te tezy, nie są one rzadkością. Często podnoszony jest również wątek historyczny i polsko-ukraińska przeszłość. W ostatnich dniach obiektem zainteresowania internautów stał się burger sprzedawany w restauracjach McDonald’s, który rzekomo miał nawiązywać do Stepana Bandery – przywódcy tzw. frakcji banderowskiej Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN-B).
Powyższą informację uznajemy za fałszywą, ponieważ Burger Homestyle Bandera występował w menu McDonald’s w Norwegii już od kilku lat i nie ma związku ze Stepanem Banderą ani wojną w Ukrainie. „Bandera” w języku hiszpańskim oznacza „flagę”, a wspomniany burger zawiera nachosy i guacamole, nawiązując tym samym do smaków Meksyku.
W związku z poruszeniem na temat nazwy burgera sieć McDonald’s zmieniła jego nazwę na Homestyle Guacamole Beef.
„Goudomor”
Podobna sytuacja miała miejsce w 2021 r., gdy w sieci Burger King pojawiła się kanapka „Goudomor”. Jej nazwa kojarzyła się mniejszości ukraińskiej ze słowem „Hołodomor” (ukr. Голодомор, dosł. „zamorzenie głodem”), które oznacza „Wielki Głód” na Ukrainie – sztucznie wywołaną przez ZSRR klęskę głodu w latach 1932-1933. Burger King nie skomentował sytuacji, jednak kanapka nie jest już dostępna.
W cieniu przeszłości
Fake newsy związane z wojną w Ukrainie coraz częściej dotyczą sytuacji uchodźców, którzy przybyli do Polski. Główną osią dezinformacyjnych wpisów są relacje polsko-ukraińskie w kontekście historycznym. Jedna z powielanych narracji próbuje dowodzić, że naszym obowiązkiem jest odmówienie pomocy Ukraińcom ze względu na wydarzenia z polsko-ukraińskiej historii. W tym kontekście postać Stepana Bandery jest często przedstawiana jako uosobienie „typowego” obywatela Ukrainy i wykorzystywana do pogłębiania antyukraińskich nastrojów.
Próba skłócenia narodów
Od 24 lutego do 28 kwietnia Polska przyjęła 3 miliony uchodźców z ogarniętej wojną Ukrainy. Wielu Polaków przyjęło Ukraińców do swoich domów, zapewniło środki niezbędne do życia, a nawet pomogło w znalezieniu pracy. Niestety, fali pomocy i wsparcia towarzyszą, powielane przez osoby nieprzychylne uchodźcom, narracje antyukraińskie oraz fałszywe informacje. Przykładem takiego działania jest opisywana przez nas próba wykorzystania burgera występującego w ofercie McDonald’s, jako narzędzia do wywołania negatywnych emocji wobec Ukraińców.
