Obok konfliktu zbrojnego w Ukrainie toczy się jeszcze jedna wojna – wirtualna batalia informacyjna. Jeśli śledzicie wieści z frontu, na pewno spotkaliście się z pogłoskami o braku paliwa czy pustkach w bankomatach. Były to elementy rosyjskiej akcji dezinformacyjnej, mającej na celu zasianie paniki w społeczeństwach Zachodu. Ostatnie wydarzenia pokazują jednak, że kremlowska propaganda zmieniła kierunek – jej nową ofiarą stały się Indie.
Wiatr na Wschodzie
W ostatnim czasie (między 28 lutego a 3 marca) na Twitterze zwiększyła się liczba publikacji zawierających hashtagi #istandwithputin oraz #istandwithrussia. Badając to zjawisko, udało nam się zidentyfikować olbrzymią liczbę botów, które udostępniają treści prorosyjskie skierowane przede wszystkim do osób z Indii. Poniżej prezentujemy przygotowany przez nas graf przedstawiający sieć kont powiązanych ze wspomnianymi hasłami. Każdy jego wierzchołek (w formie koła) reprezentuje jednego unikatowego użytkownika Twittera. Im większe zajmuje on pole, tym bardziej był on aktywny, oznaczając inne konta.
Podejrzana aktywność
Dzięki tej analizie byliśmy w stanie zobaczyć, które konta są odpowiedzialne za rozpowszechnianie prorosyjskich treści na niespotykaną skalę. Ich działalność wygląda mniej więcej tak:
scarryghost40
Przyjrzyjmy się bliżej użytkownikowi o największym rozmiarze – bardzo aktywnemu scarryghost40. Profil ten został utworzony zaledwie dwa miesiące temu, ale przez ten czas udostępnił setki prorosyjskich tweetów, maskując akcję publikacją “zwyczajnych” treści. Co więcej, w sposób charakterystyczny dla botów co kilkanaście sekund oznaczał kolejne indyjskie konta. Warto wspomnieć, że samo konto jest niemal identyczne z tym należącym do Aazada Kumara (@scarry_ghost) – oba mają podobne nazwy oraz jednakowe zdjęcia profilowe. Tworząc boty, często wykorzystuje się technikę “lustrzanego odbicia” – bot naśladuje inne konto, podszywając się tym samym pod prawdziwego człowieka.
Oś rosyjskiej narracji
Analizując kolejne konta zachowującę się w ten sam sposób jak konto scarryghost40, udało nam się na podstawie setek tweetów zrekonstruować kluczowe punkty prokremlowskiej propagandy skierowanej do ludności indyjskiej. Na potrzeby tego tekstu wyróżniliśmy ich dwa główne przekazy:
- Po pierwsze, według botów Putin nie jest wrogiem, a wręcz jedynym prawdziwym przyjacielem Indii. Podczas gdy USA, Wielka Brytania i inne kraje Zachodu to hipokryci mający krew na rękach (pomagają Ukrainie, a nie wspomagają Syrii czy Pakistanu), Rosja rzeczywiście jest po stronie kraju Gangesu.
- Po drugie, Ukraina zdaniem Kremla nigdy nie wspierała Indii, a wręcz przeszkadzała im osiągnąć ważne cele – w 1998 r. sprzeciwiła się przecież uzyskaniu przez to państwo dostępu do broni nuklearnej.
Zgłaszajcie konta na Twitterze
Jak możecie pomóc w walce z proputinowską dezinformacją? Wystarczy, że na Twitterze wyszukacie hashtagi #istandwithrussia lub #istandwithputin, a następnie klikniecie na nie i wybierzecie opcję “zobacz najnowsze tweety”. Nie każde z kont, jakie się pojawią, rzeczywiście jest botem, ale z pewnością uda wam się zauważyć te publikujące puste wiadomości, powielające fake newsy wpisujące się w prokremlowską narrację i przy tym powstałe względnie niedawno. Takie konto powinniście zgłosić do administracji Twittera, klikając trzy kropki znajdujące się w profilu danego konta, a następnie klikając przycisku “Zgłoś konto”.
