Ciężarówki wojskowe transportujące trumny z Bergamo w marcu 2020 roku stały się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli pandemii COVID-19. Z czasem zaczęły pojawiać się teorie, których autorzy sugerują, że mogła to być… inscenizacja. Jeden z użytkowników internetu stwierdził nawet, że pojazdy z Bergamo przewoziły tylko po jednej trumnie. Czy istnieją dowody na poparcie tej teorii? Sprawdzamy.
Puste ciężarówki
1 grudnia 2024 roku na platformie X (dawniej Twitterze) pojawił się wpis zawierający następującą informację: „[ś]ledztwo komisji parlamentu włoskiego ustaliło, że słynne „ciężarówki z Bergamo” wiozły po jednej trumnie” (pisownia oryginalna). Dalej stwierdzono: „Kto[ś] mądry wiedział, że te ciężarówki to operacja psychologiczna mając nas nastraszyć i wymóc uległość. Szury znowu miały rację”.
Większość komentujących uznała tę informację za prawdziwą. „Wojskowa operacja psychologiczna. Jak po sznurku” – napisał jeden z użytkowników. „Znowu mieliśmy rację” – dodał inny.
Wpis o ciężarówkach z Bergamo szybko stał się viralem. Do 4 grudnia 2024 roku zyskał ponad 176 tysięcy wyświetleń, 4,4 tysięcy polubień oraz 116 komentarzy.
Niejasne zeznania
Informacja o ciężarówkach z Bergamo, zawarta w artykule załączonym do wpisu, miała wyjść na światło dzienne 19 listopada 2024 roku. Rzekomo podano ją do wiadomości podczas przesłuchania w ramach parlamentarnej komisji śledczej ds. zarządzania kryzysem związanym z pandemią SARS-CoV-2. Sekretarz włoskiego autonomicznego związku zawodowego policji (wł. Organizzazione sindacale autonoma, OSA) Antonio Porto miał wtedy powiedzieć: „Trumny z Bergamo postawiły nam pytanie: dlaczego jedna trumna na ciężarówkę, skoro mogłyby się zmieścić dwie, trzy? Co ten obraz miał przekazać społeczeństwu?” (wszystkie cytaty w tłumaczeniu własnym).
Jego wypowiedź pojawia się mniej więcej w 20 minucie transmisji:
O wyjaśnienie tych słów poprosił dziennik „Giornale d’Italia”. „Czy to hipoteza, czy ma pan pewność, że była tylko jedna trumna na pojazd?” – zapytano sekretarza.
„Niestety, nie da się udowodnić, że na każdym pojeździe było tylko jedno ciało. Ale już wtedy było wiadomo, że sytuacja była taka. Nie dało się tego jednak udokumentować. Podobnie jak dokładnej liczby trumien” – odpowiedział Porto. Jak stwierdził: „aby dokładnie odtworzyć to, co wydarzyło się w Bergamo, i poznać rzeczywistą liczbę pojazdów i transportowanych trumien, należałoby mieć dostęp do dokumentów, do których, najprawdopodobniej, nigdy nie dotrzemy”.
Jednak sprawa nie kończy się na tej jednej wypowiedzi sekretarza Porto. Włoska organizacja fact-checkignowa Facta podała, że związek policyjny OSA, który powstał we wrześniu 2022 roku, zajmuje się m.in. ochroną prawną policjantów zawieszonych w czynnościach służbowych z powodu niezaszczepienia się przeciwko COVID-19. W przeszłości rozpowszechniał on inną bezpodstawną tezę, że po wprowadzeniu szczepień na koronawirusa nastąpił wzrost liczby „nagłych zgonów”, zwłaszcza wśród funkcjonariuszy policji.
Fałszywe zdjęcia
Jak podkreśla inna włoska organizacja fact-checkingowa, Open, sprawa ciężarówek z Bergamo nie jest poruszana w internecie po raz pierwszy. Już w maju 2021 roku po sieci krążyło nagranie dotyczące zgonów w Bergamo i zarządzania ciałami przez wojsko.
„Mam zdjęcia, jeśli chcesz, mogę ci je przesłać, z wojskowymi ciężarówkami, w których była jedna trumna, maksymalnie dwie, w niektórych większych ciężarówkach były trzy. I zorganizowali tę farsę, tę haniebną inscenizację, która była ich początkowym sukcesem, ale która ich pociągnie na dno, bo te zdjęcia mamy!” – słychać na nagraniu, do którego dołączono zdjęcia mające rzekomo potwierdzać to stwierdzenie.
Jak wyjaśnia Open, nie są to zdjęcia ciężarówek z Bergamo, a tych, które dotarły do Friuli-Wenecji Julijskiej po 25 marca 2020 roku. Niektóre ze zdjęć można znaleźć w galerii opublikowanej na stronie Telefriuli, a inne można na portalu Udine Today. Co więcej, przyglądając się fotografiom, łatwo zauważyć, że trumien w pojazdach było więcej niż dwie.
Brak dowodów
Stwierdzenie, że słynne ciężarówki z Bergamo podczas COVID-19 przewoziły tylko po jednej trumnie, jest bezpodstawne. Policjant Antonio Porto, wskazany we wpisie jako źródło tej informacji, przyznał, że nie ma dowodów na to, że taka sytuacja miała miejsce.
Co więcej, Giacomo Angeloni, radny ds. innowacji oddelegowany do spraw usług cmentarnych w Bergamo, który organizował transport trumien z pomocą wojska w dniu, kiedy zostało zrobione viralowe zdjęcie, wyjaśnił w rozmowie z organizacją Facta, że tamtego wieczoru „wyjechało 8 wojskowych ciężarówek z 73 osobami”. Oznacza to, że w każdej ciężarówce znajdowała się więcej niż jedna trumna.
