„W szkole staraj się rozmawiać po polsku”, „zakazuje się wychwalania Bandery”, “spożywaj swoje jedzenie i picie” – takie zasady dla dzieci z Ukrainy miały pojawić się na tablicy ogłoszeniowej w jednej z polskich szkół. Czy faktycznie tak było? Skąd pochodzi fotografia, która obiegła Internet? Sprawdzamy.
Na platformie X w ostatnim czasie popularność zyskało zdjęcie plakatu, który przedstawia „zasady zachowania dla Ukraińców”. Wśród nich znajdują się następujące zalecenia, sugerujące, że ukraińska młodzież sprawia pewne problemy wychowawcze:
- „W szkole staraj się rozmawiać po polsku”,
- „Odnoś się z szacunkiem do swoich rówieśników”,
- „Zakazuje się wychwalania Bandery”,
- „Przestrzegaj zasad bezpieczeństwa przed i po lekcjach”,
- „Spożywaj swoje jedzenie i picie”,
- „Używaj tylko własnych przyborów szkolnych”.
Największy zasięg zyskał post opublikowany przez użytkownika X (@coolfonpl), który na dzień 9 grudnia 2024 roku zgromadził prawie 270 tysięcy wyświetleń, 5 tysięcy polubień i ponad 400 udostępnień. Poniżej przedstawiamy dwa przykładowe wpisy, do których została załączona fotografia tablicy. Ich autorzy skomentowali to zdjęcie w następujący sposób: „SP nr 5 w Konstantynowie Łódzkim. 2 przykazania propolskie, 2 przestrogi dot. kultury zachowania, 2 nakazy związane ze złodziejstwem” oraz „Zasady zachowania dla Ukraińców. Szacun dla dyrekcji szkoły”.
Źródło pierwotne
Zdjęcie tablicy po raz pierwszy pojawiło się właśnie na platformie X 22 listopada 2024 roku. Opublikował je profil, który w przeszłości wielokrotnie publikował antyukraińskie wpisy (np. tutaj i tutaj). Oprócz tego fotografię udostępnił również poseł Konfederacji Bartłomiej Pejo. Skontaktowaliśmy się z nim przez formularz dostępny na jego stronie internetowej, żeby dowiedzieć się, skąd zdobył zdjęcie tablicy. Na dzień 9 grudnia 2024 roku nie otrzymaliśmy jeszcze odpowiedzi.
Poza X zdjęcie publikowane było również na Facebooku (np. tutaj, tutaj i tutaj) przez konta związane z polskimi ruchami narodowymi. Dotarliśmy również do licznych rosyjskich kanałów na Telegramie (np. @thehandofthekremlin, @dillfrash, @SolovievLive), które udostępniały tę fotografię. Wśród nich znalazł się także rosyjski prezenter telewizyjny Rusłan Ostashko (@ostashkonews), znany z rozpowszechniania antyukraińskich fake newsów.
Co na to SP nr 5 w Konstantynowie Łódzkim?
Najpopularniejszy na dzień 9 grudnia 2024 roku wpis podaje, że zdjęcie zostało zrobione w Szkole Podstawowej nr 5 w Konstantynowie Łódzkim. Postanowiliśmy zweryfikować informację u źródła. W tym celu skontaktowaliśmy się mailowo z dyrekcją i sekretariatem placówki, a także z Radą Rodziców poprzez Facebooka. Otrzymaliśmy następujące odpowiedzi:
Z przekazanych informacji wynika, że we wskazanej w poście szkole nigdy nie zawisł plakat z „zasadami zachowania dla Ukraińców”.
Inny trop w tej sprawie zbadał serwis fact-checkingowy Demagog. Szkoła Podstawowa nr 2 w Płotach opublikowała na swojej stronie na Facebooku ogłoszenie o trwającej zbiórce dla zwierząt. Na niektórych zdjęciach przedstawiających rzekome zasady dla ukraińskich dzieci widać plakat podobny do tego, który pojawił się na fanpage’u SP nr 2. Stowarzyszenie Demagog skontaktowało się z dyrekcją placówki z prośbą o komentarz. Z uzyskanej przez nich odpowiedzi wynika, że również w tej szkole nigdy nie pojawił się taki regulamin.
Fotomontaż?
Trudno jest nie kwestionować autentyczności fotografii prezentowanej przez konta na X. Jak podaje portal fact-checkingowy Проверено.Медиа (Provereno.Media), założony przez rosyjskiego dziennikarza mieszkającego w Estonii, od końca 2022 roku różne kanały na Telegramie regularnie publikują fałszywe ogłoszenia, rzekomo pojawiające się w różnych instytucjach i mające na celu dyskredytację Ukraińców. Проверено.Медиа opublikował obszerną analizę tych podróbek.
Na dzień 9 grudnia 2024 roku nie da się zweryfikować źródła omawianej w naszym wpisie fotografii. Skontaktowaliśmy się w tej sprawie z Ministerstwem Edukacji Narodowej – zaktualizujemy artykuł, gdy otrzymamy odpowiedź.
