[…] zdaniem specjalistów, ekspertów, także naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego, którzy dokonali pracy na modelach,biorąc pod uwagę liczbę uczestników protestów, mamy dzisiaj niestety już nie tylko przypuszczenia, ale i wiedzę, że te protesty wpływają na znacząco większą liczbę zakażeń. Dane zespołu naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego mówią nawet o 5 tysiącach i to nie tygodniowo, nie miesięcznie, a dziennie. Dziennie tyle więcej zakażonych na skutek tych protestów, jakiś czas temu.
Premier Mateusz Morawiecki, Sesja Q&A, 4.11.2020
Wypowiedź uznajemy za fałszywą, ponieważ dane ICM UW, na które powołał się Premier Mateusz Morawiecki, nie wskazują na bezpośredni związek możliwego przyrostu zakażeń o 5 tysięcy dziennie i protestów. Jak w komunikacie przyznało samo Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego „nieuprawnione jest stwierdzenie, że z modelu ICM UW wynika, iż protesty uliczne mogą zwiększyć liczbę stwierdzonych przypadków z 25 tys. na 31 tys.”.
Wyjaśnienie
Komunikat ICM UW został wydany 3 listopada, dzień przed wystąpieniem Premiera Morawieckiego. Jak czytamy, model opracowany przez ICM UW zakładał dwa poziomy skuteczności wprowadzenia stref żółtej i czerwonej:
W związku z informacjami medialnymi dotyczącymi wpływu aktualnie trwających protestów na rozwój epidemii COVID-19 zespół modelowania epidemiologicznego ICM UW informuje, że w symulacjach założono dwa poziomy skuteczności wprowadzenia stref żółtej i czerwonej na terytorium całego kraju, co przekłada się na prognozowane liczby stwierdzonych przypadków.
Komunikat ICM w związku z informacjami medialnymi dotyczącymi wpływu aktualnie trwających protestów na rozwój epidemii COVID-19
ICM UW zaznaczyło, że nie są metodologicznie przygotowani, aby uwzględnić protesty jako odrębny czynnik wpływający na liczbę zakażeń:
W obecnym stadium rozwoju modelu nie jesteśmy metodologicznie przygotowani, aby uwzględnić w sposób odpowiedzialny tego typu zgromadzenia jako odrębny czynnik. W związku z powyższym nieuprawnione jest stwierdzenie, że z modelu ICM UW wynika, iż protesty uliczne mogą zwiększyć liczbę stwierdzonych przypadków z 25 tys. na 31 tys.
Komunikat ICM w związku z informacjami medialnymi dotyczącymi wpływu aktualnie trwających protestów na rozwój epidemii COVID-19
W wywiadzie udzielonym dla „Dziennika Gazety Prawnej” dr Franciszek Rakowski z ICM UW podkreślił:
„Protestów nie ujęliśmy w naszym modelu. Nie liczyliśmy, ile osób wyjdzie na ulice, jak to zmieni sieć kontaktów społecznych ani jak wpłynie na liczbę zakażeń.”
dr Franciszek Rakowski, Dziennik Gazeta Prawna, 5.11.2020
Symulacje
Model ICM UW, na który powołał się Premier Morawiecki, zakładał dwie sytuacje – wyższą i niższą transmisyjność wirusa w miejscach publicznych. Wykresy zostały przygotowane na podstawie danych z 28.10.2020 r i przedstawiają prognozę stwierdzonych przypadków zakażeń od 16 marca aż do końca stycznia.
Wykres zakładający wyższą transmisyjność wirusa w miejscach publicznych:
Wykres zakładający niższą transmisyjność wirusa w miejscach publicznych:
Czy protesty nie będą mieć żadnego wpływu na liczbę zakażeń?
Dr Franciszek Rakowski z ICM UW przyznał też, że protesty nie pozostaną bez wpływu na liczbę zakażeń, jednak trudno oszacować ich dokładne efekty:
Na pewno zgromadzenia wpłyną na zwiększenie kontaktów między ludźmi i zmniejszenie dystansu społecznego ‒ dlatego pewnie (ale to nie wynika z wyliczeń) można założyć, że gdzieś pomiędzy tymi dwoma scenariuszami, które pokazaliśmy w prognozie, będzie widać ich efekt. Choć trudno to oszacować. Przy przenoszeniu istotne jest, czy to jednorazowe wydarzenie, czy długotrwałe. Protesty mogą trwać długo. Ale są na świeżym powietrzu i ludzie są w maseczkach, wirus lepiej się przenosi w zamkniętych pomieszczeniach.
dr Franciszek Rakowski, Dziennik Gazeta Prawna, 5.11.2020 Nie ulega wątpliwości, że protesty zwiększają kontakty między ludźmi, jednak nadal nie jest to przesłanką, aby z prognoz przygotowanych przez ICM UW wnioskować, że protesty bezpośrednio przyczynią się do wzrostu zakażeń o 5 tysięcy dziennie.
